Rozwój osiedli, które w przyszłości miały stworzyć Ursus, został zahamowany przez wybuch II wojny światowej. Wojska niemieckie wkroczyły do Czechowic 8 września 1939 roku. Fabryka "Ursus" została przejęta przez Wehrmacht i dostosowana do produkcji na potrzeby niemieckiej armii.
Społeczność Czechowic i Skoroszy już w listopadzie 1939 roku rozpoczęła organizację pierwszych grup konspiracyjnych. Na terenach przyszłej dzielnicy Ursus działały zgrupowania należące do rejonu VI AK "Helenów" (Skorosze, Szamoty, Czechowice) oraz rejonu VII AK "Jaworzyn" (Gołąbki).
Szczególnie zasłużony był czechowicki batalion "Miotła", z którego wywodził się pluton Kazimierza Jackowskiego ps. "Torpeda". Żołnierze tego oddziału brali udział w Powstaniu Warszawskim, walcząc na Woli, Starym Mieście, w Śródmieściu, na Powiślu i Czerniakowie. Po upadku powstania, oddział "Torpedy" opuścił stolicę razem z ludnością cywilną. W końcu 1944 roku pluton powrócił do Czechowic i zasłynął akcją rozminowywania fabryki "Ursus", którą Niemcy planowali wysadzić przed odwrotem.
Przez tereny współczesnego Ursusa w 1944 roku przechodziła także ludność wypędzona z Warszawy. Przy ulicy Traktorzystów 24, w jednej z hal fabrycznych, po przepełnieniu obozu Dulag 121 w Pruszkowie, utworzono obóz przejściowy "Auffanglager Ursus". Obecnie miejsce to upamiętnia tablica oraz pomnik "Tędy przeszła Warszawa", który oddaje hołd wysiedlonym mieszkańcom stolicy.
W trakcie Powstania Warszawskiego Niemcy zrabowali i wywieźli sprzęt fabryczny na Dolny Śląsk. Nie zdążyli jednak wysadzić zabudowań. Produkcja została wznowiona w 1947 roku pod przywróconą nazwą – Zakłady Mechaniczne Ursus. Fabryka skupiła się na produkcji ciągników i stała się jednym z największych zakładów przemysłowych w Polsce. Pracowało w niej około 7000 robotników.
Równolegle z odbudową zakładów rozpoczęła się budowa mieszkań dla pracowników. W 1949 roku w Skoroszach powstały pierwsze bloki mieszkalne przy dzisiejszej ulicy Bohaterów Warszawy 13 i 15. Wkrótce uruchomiono pierwszy żłobek (przy ul. Traktorzystów 16) oraz Zakładowy Dom Kultury, który stał się miejscem spotkań, koncertów, pokazów filmowych i zabaw.
W 1952 roku Czechowice uzyskały prawa miejskie, a w skład nowego miasta weszły także Szamoty, Skorosze i Gołąbki wraz z Grabkowem. Dwa lata później, w 1954 roku, miasto zmieniło nazwę na Ursus, podkreślając tym samym związek z fabryką. Jako samodzielna jednostka administracyjna Ursus funkcjonował do 1977 roku, kiedy to został włączony do Warszawy jako część dzielnicy Ochota.
Ursus stał się także miejscem jednego z kluczowych protestów robotniczych w Polsce – Czerwca ’76. Protest przeciwko drastycznym podwyżkom cen, brutalnie stłumiony przez władze komunistyczne, miał ogromne znaczenie dla dalszych przemian politycznych w Polsce.
Najmłodsze osiedle Ursusa, Niedźwiadek, powstało na terenach dawnych XIX-wiecznych dóbr czechowickich oraz nieistniejącej już wsi Kalisze. Jego rozwój był ściśle związany z fabryką Ursus i Robotniczą Spółdzielnią Mieszkaniową „Ursus”, założoną w 1958 roku. Początkowo budowano mieszkania wyłącznie dla robotników, lecz od końca lat 60. osiedle stało się ogólnodostępne.
Między 1968 a 1978 rokiem, według projektu inż. arch. Stefana Putowskiego, wzniesiono osiedle Niedźwiadek, przewidziane na 18 tysięcy mieszkańców. Była to jedna z największych inwestycji mieszkaniowych tamtego okresu.
Historia Ursusa w czasie II wojny światowej i w latach powojennych to opowieść o walce, odbudowie i rozwoju. Mimo trudnych warunków okupacyjnych mieszkańcy Czechowic, Skoroszy i innych rejonów aktywnie uczestniczyli w konspiracji, a po wojnie zdołali przywrócić do życia zarówno fabrykę, jak i całe miasto. Ursus stał się symbolem polskiego przemysłu i jednym z kluczowych punktów na mapie rozwoju Warszawy. Dziś dzielnica ta, z bogatą historią i przemysłową spuścizną, jest integralną częścią stolicy, wciąż podtrzymując pamięć o swojej przeszłości.
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie