Reklama

Historia Ursusa: Od Osadnictwa do Przemysłowej Potęgi

12/02/2025 20:41

Początki osadnictwa – średniowieczne wsie

Historia dzisiejszego Ursusa sięga XIII wieku, gdy na tych terenach powstawały pierwsze osady. Kluczowe znaczenie miały wsie Czechowice, Gołąbki, Skorosze i Szamoty, których rozwój był ściśle związany z sąsiedztwem ważnych szlaków handlowych. Przez wieki te tereny przechodziły liczne przemiany, zarówno pod względem administracyjnym, jak i kulturowym.

Już w XIX wieku można było zauważyć znaczący wpływ niemieckich osadników, którzy szybko się polonizowali i przyczyniali się do gospodarczego rozwoju okolicy. Ich działalność ogrodnicza i rolnicza przynosiła liczne korzyści regionowi, a ich gospodarstwa dostarczały produkty na rynki krajowe i zagraniczne.

Gmina Skorosze w odrodzonej Polsce

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku nastąpiły istotne zmiany administracyjne. Wówczas powstała Gmina Skorosze, obejmująca wiele okolicznych miejscowości, w tym Czechowice, Skorosze, Szamoty, Karolin, Malichy, Michałowice, Opacz i wiele innych.

Gmina dynamicznie się rozwijała, zarówno pod względem infrastrukturalnym, jak i demograficznym. W latach 30. XX wieku w dzisiejszym Ursusie mieszkało już ponad 2 tysiące osób.

Tradycje ogrodnicze – filar lokalnej gospodarki

Pod koniec XIX wieku Czechowice i Skorosze stały się ważnym ośrodkiem ogrodniczym. Prowadzone przez polonizowane rodziny niemieckich osadników, gospodarstwa te dostarczały warzywa na rynki krajowe oraz do Niemiec i Anglii.

Rodziny takie jak Hassowie, Acherowie, Markertowie czy Kosińscy odgrywały kluczową rolę w tej branży. Szczególnie znaczącą postacią był Wojciech Hass, który nie tylko zajmował się rolnictwem, ale również pełnił funkcję wójta gminy Włochy. Podobnie Franciszek Acher, ogrodnik z wykształceniem rolniczym, został wójtem gminy Skorosze w 1930 roku.

W okresie II wojny światowej właściciele gospodarstw aktywnie wspierali warszawiaków, dostarczając żywność powstańcom i mieszkańcom stolicy.

Przełomowy moment – budowa fabryki Ursus

Prawdziwa transformacja regionu nastąpiła na początku XX wieku, gdy w 1924 roku Zakłady Mechaniczne Ursusprzeniosły się na tereny wsi Szamoty. Fabryka miała strategiczne znaczenie dla rozwoju dzisiejszego Ursusa. Budowa rozpoczęła się w 1928 roku, według projektu znanych warszawskich architektów Franciszka Lilpopa i Karola Jankowskiego.

Zakłady szybko stały się jednym z najważniejszych przedsiębiorstw w Polsce. Początkowo produkowały samochody, lecz w latach 30. XX wieku skupiły się na produkcji sprzętu wojskowego – czołgów, ciągników gąsienicowych oraz silników lotniczych. Mimo restrukturyzacji i przejścia pod kontrolę państwową fabryka pozostała kluczowym zakładem w regionie.

Powstanie osiedla robotniczego i przystanku kolejowego

Intensywny rozwój fabryki wpłynął na powstanie osiedla robotniczego. Właściciele gruntów, m.in. rodziny Szpudów, Elsnerów, Kifferów, zaczęli parcelować swoje ziemie i sprzedawać działki pod budowę domów dla pracowników zakładów Ursus.

Aby ułatwić komunikację, w 1926 roku powstał przystanek kolejowy Ursus. Dzięki temu pracownicy fabryki nie musieli już wysiadać na stacjach oddalonych o kilka kilometrów, co znacząco poprawiło komfort codziennego dojazdu.

Lata 30. XX wieku – rozkwit Ursusa

Lata poprzedzające wybuch II wojny światowej przyniosły dalszy rozwój dzielnicy. W 1933 roku powstała pierwsza szkoła powszechna, a cztery lata później otwarto urząd pocztowy. W 1938 roku liczba mieszkańców osiągnęła już 11 tysięcy osób.

W Ursusie działały również kluby sportowe – RKS Ursus (z silną sekcją kolarską) oraz Klub Sportowy Czechowice(słynący z boksu).

Historia Gołąbek i wpływ Władysława Grabskiego

Nieco inny los spotkał Gołąbki, które do II wojny światowej były częścią gminy Blizne. W okresie międzywojennym osiedlił się tu dwukrotny premier Polski i minister skarbu – Władysław Grabski. Jego celem było stworzenie osiedla-ogrodu, które miało zapewnić komfortowe warunki życia dla mieszkańców.

Grabski był inicjatorem Stowarzyszenia Miłośników Osiedla Gołąbki, które dbało o rozwój infrastruktury i poprawę jakości życia. W latach 30. w Gołąbkach mieszkało około 500 osób, głównie przedstawicieli inteligencji i wojskowych.

Podsumowanie

Historia Ursusa to fascynująca opowieść o przekształceniu małych, rolniczych osad w prężnie rozwijającą się dzielnicę przemysłową. Od średniowiecznych wsi, przez intensywny rozwój ogrodnictwa, aż po dynamiczny wzrost przemysłu w XX wieku – każdy etap miał kluczowe znaczenie dla kształtowania obecnej tożsamości Ursusa. Dzisiaj, mimo urbanizacji i zmian, dzielnica wciąż pamięta swoje korzenie, czerpiąc z bogatej historii i tradycji.

Reklama

Komentarze opinie

Podziel się swoją opinią

Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.


Reklama

Wideo Portal Ursusa




Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Wróć do