Operacja zaćmy – co trzeba wi(e)dzieć?

Choroby oczu wzbudzają strach, bowiem wiążą się one z zagrożeniem utraty wzroku. Jedną z takich chorób jest katarakta, czyli zaćma. Jakie są objawy? Jak przebiega operacja zaćmy? I najważniejsze: czy zabieg jest bezpieczny?

O leczeniu zaćmy rozmawiamy z dr n. med. Michałem Kamińskim, okulistą Okoklinik, specjalizującym się w zabiegach operacji zaćmy.

W społeczeństwie utarło się, że zaćma jest dolegliwością osób starszych.

Zmętnienie soczewki, czyli zaćma, zdecydowanie częściej występuje u osób po 60. roku życia. Nie wyklucza to jednak osób młodszych z grupy ryzyka. Istotne są tu przyczyny pojawienia się zaćmy. Zmętnienie soczewki powodowane jest przez wiele czynników, np. urazy oka czy cukrzyca. Zaćma może być także skutkiem ubocznym zażywania niektórych lekow. Zatem z zacma można spotkać się  w różnym wieku . Nie należy tego lekceważyć.

Zmętniony obraz, wszystko jak we mgle. Czy to od razu oznacza, że mam zaćmę?

Niekoniecznie. Najpierw –  badania i rozpoznanie zaćmy przez lekarza okulistę. W zależności od stadium zmętnienia soczewki zalecany  jest zabieg albo obserwacja i okresowe kontrole wzroku.

A można obejść się bez operacji? 

Aktualnie farmakologia jeszcze nie wymyslila środku niwelującego zmętnienie soczewki. Jedyną skuteczną metodą  jest operacja. Ale to jeszcze nie oznacza, że po badaniach trzeba zapisywać się na zabieg. Przy zaćmie początkowej, która jeszcze nie przeszkadza normalnemu funkcjonowaniu, wystarczą okresowe badania. Jednak powtarzam: przy obecnym rozwoju medycyny prędzej czy później operacja zaćmy jest konieczna. Nie istnieje lek, który usunie zmętnienie soczewki oka.

Dobrze. Zdiagnozowano u mnie poważne zmętnienie soczewki. Zapisałem się na zabieg. Jak wygląda operacja?

Operacja zaćmy polega na usunięciu zmętnionej soczewki oka. Biologiczna soczewka jest zastępowana sztucznym odpowiednikiem. Zabieg trwa około 15 minut.

Trochę dokładniej o soczewkach. Co warto wiedzieć?

O rodzaju wszczepianej soczewki decyduje okulista na podstawie badań i oczekiwan pacjenta. Chodzi o warunki anatomiczne oka pacjenta, długość gałki ocznej,  indywidualną specyfikę układu optycznego, wady jak np. astygmatyzm. Istotne są również oczekiwania pacjenta czy np. chce soczewke wieloogniskowa.

Zabieg przebiega tak samo w przypadku stonowania różnych soczewek?

Podobnie.

A co ze znieczuleniem?

Konieczna jest konsultacja z lekarzem anestezjologiem . Zaleca się, aby na operacje zabrac ze sobą wszystkie leki, które cyklicznie przyjmujemy. W celu redukcji zagrożenia powikłaniami, lepiej także dostarczyć lekarzowi udokumentowaną historię  chorób i dotychczas przeprowadzonych zabiegów.

Jaki rodzaj znieczulenia jest najczęściej stosowany przy operowaniu zaćmy?

Zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta i zaleceń anestezjologa. Ze względu na  charakter operacji, zabieg przebiega najczęściej przy znieczuleniu miejscowym. Aplikujemy specjalne krople znieczulające. Pacjent jest całkowicie przytomny i może komunikować się z lekarzami. Zaletą miejscowego znieczulenia jest także samodzielne oddychanie przez pacjenta. Pobyt w klinice nie jest konieczny, pacjent opuszcza nas z nową soczewką już tego samego dnia. Dzień po zabiegu jednak należy udać się na badanie kontrolne u okulisty.

Jak się przygotować do operacji?

 Pacjent może zostać poproszony o nieprzyjmowanie niektórych leków, które zażywa na co dzień. Stosujemy również profilaktyke przedooperacyjna. Pacjent ma ordynowane krople, które musi stosować na kilka dni przed zabiegiem. Są też ogólne zasady, których nie należy lekceważyć.  Należy zjeść lekki posiłek 4-6 godzin przed zabiegiem. Uwagi dla pań – zero makijażu i spięte włosy. Należy ubrać się wygodnie, żeby nie odczuwać dyskomfortu w trakcie zabiegu. I jeszcze jedno – jeżeli osoba w dniu zabiegu ogólnie nie czuje się dobrze np. jest przeziebiona, najlepiej ten zabieg odwołać. 

Po operacji od razu będziemy dobrze widzieć?

Najczęściej poprawa wzroku następuje w krótkim czasie po zabiegu. Warto jednak pamiętać, że definitywna poprawa jakości widzenia następuje pod warunkiem, że pacjent nie cierpi na dodatkowe choroby oczu. Operacja zaćmy niweluje problemy występujące stricte w soczewce, ale pacjent może jednocześnie zmagać się z zacma i np. chorobami plamki i nerwu wzrokowego.

O czym jeszcze warto pamiętać? Musimy przyjmować jakieś leki?

Najczęściej przypisywane są specjalne krople do oczu. Należy udać się do apteki i zrealizować receptę ze względu na ryzyko infekcji oka. Sama aplikacja kropel wiąże się z przestrzeganiem zaleceń lekarza okulisty. Higiena rąk, stosowanie tylko środków przepisanych przez lekarza. Operowane oko należy chronić przed wieloma czynnikami, np. przed intensywnym nasłonecznieniem czy przeciążeniami. Po operacji należy unikać nadmiernego wysiłku fizycznego.